صنعت بانکداری ایران در حال نزدیک شدن به تحولات گستردهای است. چشمانداز شدت گرفتن رقابت در این صنعت، حرکت به سوی آزادسازی اقتصادی و نزدیک شدن به بازارهای بینالمللی در آینده نهچندان دور، شرایطی را پدید آورده است که در آن برنامهریزی استراتژیک برای بانکها اهمیتی ویژه یافته است. بنابراین مبرهن است که کارایی بانکهای تجاری ایران زمانی محقق میشود که راهبردهای رقابتی با بینش و درایت ویژه و به نحو مناسب بهوسیلهی سازمان اتخاذ شود. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی رابطه بین راهبرد رقابتی و عملکرد مالی بانکهای تجاری پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است. برای این منظور، راهبرد 7 بانک تجاری از طریق پرسشنامه کونانت و دیگران (1990) شناسایی گردید و سپس رابطه آنها با عملکرد مالی مورد سنجش قرار گرفت. روش انجام این پژوهش توصیفی بوده و از تحلیل واریانس برای تعین ارتباط بین راهبردهای رقابتی و عملکرد مالی استفاده شده است. درنهایت نتایج بهدست آمده از روشهای آماری حاکی از وجود ارتباط معنیدار، بین راهبرد رقابتی و دو بعد از سه بعد عملکرد مالی (شامل سود و بازده سهام) در بانکهای موردمطالعه است. همچنین در این پژوهش مشاهده شد که بین بازده سرمایه گذاری بانکها بر اساس نوع راهبرد تفاوت معناداری وجود نداشته است. Abstract Banking industry is experiencing a huge development in Iran. The view of increasing the competence in this industry, moving toward economic independence and approaching to international markets in future, making situations in that strategic planning is so important for banks. So it's clear that efficiency of trading banks in Iran become a reality when competitive strategies adopted conveniently by an organization. The purpose of this research is recognizing the connection between competitive strategy and financial performance of trading banks in stock market of Tehran. For this purpose, strategies of 7 trading bank were recognized by standard questionnaire of Conant et.al (1990) and then their connection with financial performance was evaluated. The method of this research is descriptive and variance analysis is used for determining the relation between competitive strategies and financial performance. Finally, results show a meaningful relation between competitive strategy and two aspects of three aspects of financial performance (including profit and stock returns) in sample banks. It was observed that there is not a meaningful difference between return on investment of banks based on the type of strategy. Keywords: Competitive Strategies; General Strategic Types of Miles and Snow; Financial Performance; Profitability; Stock Returns; Return on Investment.
اعرابی، سید محمد و حقیقی، مهدی، (1383). الگوی هماهنگی تلاطم محیطی و راهبرد سازمانی، فصلنامه مطالعات مدیریت، 41و42، 78-53.
پورتر، مایکل، (1387). راهبرد رقابتی- تکنیکهای تحلیل صنعت و رقبا (ترجمه: جهانگیر مجیدی و عباس مهرپویا). تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.
تیموری، ابراهیم و آبرومند، جمال، (1388)، هماهنگی بین راهبرد سازمان و راهبرد ساختار با استفاده از نقاط مرجع راهبردی، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، 2 ،146-127.
خداداد حسینی، سیدحمید؛ فتحی، سعید و الهی، شعبان، (1385). طراحی الگوی تأثیر فناوری اطلاعات بر سنجه های عملکرد مالی با رویکرد فرا تحلیل. مجله بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 46، 83-61.
داناییفرد، حسن؛ الوانی، سید مهدی؛ آذر، عادل، (1389). روششناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: انتشارات صفار.
رابینز، استیفن، (1384). تئوری سازمان (ساختار، طراحی، کاربردها)، (ترجمه سید مهدی الوانی و حسن داناییفرد) تهران: انتشارات صفار.
امیرعباس رجبی میاندهی، (1389). بررسی راهبردهای رقابتی شرکتهای سهامی عام تولیدی ایران با استفاده از گونه شناسی راهبردهای عمومی مایلز و اسنو. پایاننامه کارشناسی ارشد مدیریت اجرائی، دانشگاه تهران.
رحمان سرشت، حسین (1383). مدیریت راهبردی (راهبردی)، در اندیشه نظریهپردازان (چاپ اول). تهران، انتشارات معراج.
زارعی متین، حسن؛ جام پر از می، مونا؛ یزدانی، حمیدرضا بیریایی؛ هانیه سادات، (1389). بررسی رابطه بین گرایش راهبردی شرکت با عملکرد سازمانی با استفاده از رویکرد کارت امتیازی متوازن. مدیریت بازرگانی، 6، 112-97.
علی احمدی، علیرضا و اللهیاری، احمد، (1382). راهبرد رقابت و نوآوری در کسبوکار. تهران: انتشارات تولید دانش.
غفاریان، وفا؛ کیانی، غلامرضا، (1385). راهبرد اثربخش. نشریه اقتصاد، کار و جامعه، 75، 75-62.
هیبتی، فرشاد؛ صادقی، محمد، (1378). راهبردهای رقابتی در فعالیتهای اقتصادی منفصل. ماهنامهی تدبیر، 95، 45-40.
Athanassopoulos, Antreas D & Joan , A. Ballantine. (1995). "Ratio and Frontier Analysis for Assessing Corporate Performance: Evidence from the Grocery Industry in the UK". The Journal of the Operational Research Society, 46(4) , 427–440.
Avci, U. Madanoglu, M & Okumus, F. (2011). "Strategic orientation and performance of tourism firms: Evidence from a developing country", Tourism Management, 32)1(, February2011, 147-157.
Conant, Jeffrey S. Mokwa, Michael P & Varadarajan, P. Rajan. (1990). "Strategic types, distinctive marketing competencies and organizational performance: a multiple measures-based study", Strategic Management Journal, 11(3), 365-383.
Cook, J. (1983). "Marketing Strategy and Differential Advantage" Journal of Marketing, 47, 68-75.
Devinney Timothy, M. Pierre, J. Richard, George S. Yip & Gerry, J. (2004), "Measuring Organizational Performance in Management Research: A Synthesis of Measurement Challenges and Approaches", Australian Graduate School of Management, Presented in AOM Conference.
Galbreath, J. (2010). "The impact of strategic orientation on corporate social responsibility".International Journal of Organizational Analysis. 18 )1(, 23-40.
Garrigo, S. Fernando, J. & Palacios Marque´s, D. (2005). "Competitive strategies and performance in Spanish hospitalityfirms" International Journal of Contemporary Hospitality Management. 17(1), 22-38.
Greenly, E. (1989). "An Unders tanding of Marketing Strategy" European Journal of Marketing, 23(8), 45-58.
Hambrick, D.C. (1983). "An empirical typology of mature industrial product environments". Academy of Management Journal, 26(2), 213-230.
Hambrick, D.C.(2003). "On the staging power of Miles and Snow’s defender, analyzer and prospectors". Academy Of Management Executive, 17(4), 115-118.
Jusoh, R & Parnell, J. A. (2008). "Competitive strategy andperformance measurement in the Malaysian context", Management Decision, 46(1), 5-31.
Kaplan, RS & Atkinson, AA. (2005), "Advanced management accounting", Prentice-Hall, New Jersey, Inc, 3rded. p. 368.
McDaniel, Stephen W & James W. Kolari. (1987). "Marketing strategy implications of the Miles and Snow strategic typology". Journal of Marketing, 51, 19-30.
McGee, J & Thomas, H. (1986). Strategic groups: Theory, research and taxonomy. Strategic Management Journal, 7(2), 141-160.
Morgan, Robert E & Strong, Carolyn A. (2003). "Business performance and dimensions of strategic orientation". Journal of Business Research, 56(3), 163-176.
Namiki, N.(1989), "Miles and Snow’s typology of strategy,perceived environmental uncertainty, and organizational performance". Akron Business and Economic Review, 20(2), 72-88.
Oltra, Marı´a J. & Luisa Flor, M. (2009), "The moderating effect of business strategy on the relationship between operations strategy and firms’ results" , International Journal of Operations & Production Management, 30 )6 (,612-638.
Saur,T.D.(2008). "The Pursuit Of competitive advantage and the strategic behavior of firm in adopting self-service technology". Ph.Diss. southern Mississippi University.
Smith, K.G . Guthrie, J. P & Chen, M. J. (1986), "Miles & snow's Typology of Strategy, Organizational Size and Organizational Performance". Academy of Management Journal, 33, 817-832.